TikTok – czy to nadal platforma wyłącznie ze śmiesznymi filmikami?

TikTok, platforma społecznościowa istniejąca od 2016 roku, budzi w nas różne skojarzenia – mniej lub bardziej pozytywne – jednak nie ma już właściwie osób (a przynajmniej wśród młodszego pokolenia), które by jej nie znały. Można powiedzieć, że ta aplikacja szturmem podbiła świat – w 2023 roku TikTok odnotowywał ponad miliard aktywnych użytkowników miesięcznie. Na początku 2024 roku platforma zarejestrowała w Polsce 11,5 mln pełnoletnich użytkowników. TikTok zasłynął z krótkich, zabawnych filmików, jednak czy nadal jest tylko portalem ze śmiesznymi treściami? A może kryje w sobie większy potencjał, niż mogłoby nam się wydawać? Dzisiaj wgłębimy się w ten temat i poddamy analizie aplikację, którą można określić mianem fenomenu.

Krótka historia TikToka – skąd wzięła się ta aplikacja?

Historia TikToka zaczyna się w Chinach, gdzie w 2016 roku przez firmę ByteDance założona została aplikacja Douyin, która prędko zdobyła popularność wśród chińskich użytkowników, oferując miejsce do tworzenia i udostępniania krótkich wideo z muzyką i efektami specjalnymi. W tym samym czasie na Zachodzie rozwijała się podobna aplikacja – Musical.ly. ByteDance dostrzegła w niej potencjał i w 2017 roku nabyła ją za około miliard dolarów, a następnie połączyła z Douyin, uruchamiając jedną platformę pod nazwą TikTok. Ta strategiczna fuzja pozwoliła TikTokowi na szybką ekspansję międzynarodową, jednocząc siły dwóch znanych aplikacji i przyciągając ogromną bazę użytkowników. Wkrótce po połączeniu TikTok stał się globalnym fenomenem, osiągając sukces w Ameryce Północnej, Europie, Azji i innych częściach świata.

Początki TikToka – dlaczego użytkownicy go pokochali?

Przez pierwsze kilka lat TikTok służył wyłącznie do tworzenia i udostępniania krótkich (maksymalnie 15-sekundowych), najczęściej zabawnych, rozrywkowych treści. Użytkownicy pokazywali swoje talenty (np. taniec czy śpiew), dzielili się pomysłami i żartami. Bardzo istotne było to (i nadal jest), że TikTok ma bardzo niski próg wejścia – właściwie każdy może nagrać swoje video i podzielić się nim z innymi. Platforma zapewnia niezbędne narzędzia, a korzystanie z nich jest łatwe. Nie trzeba zdobywać wiedzy ani posiadać żadnych konkretnych umiejętności, aby kreować treści (i to często z powodzeniem!) na TikToku. Szybko okazało się również, że algorytm nierzadko działa w sposób tajemniczy, a pozornie niewyróżniające się filmiki zyskują miliony wyświetleń. Trudno więc się dziwić, że coraz więcej osób zaczęło próbować swoich sił na tej platformie.

Rozwój funkcji i formatów treści na TikToku

Jak już wielokrotnie wspominaliśmy, pierwotnie TikTok skupiał się na krótkich klipach, które użytkownicy mogli synchronizować z topowymi utworami muzycznymi (przede wszystkim dzięki bazie zdobytej przez przejęcie Musical.ly). W miarę rosnącej popularności w aplikacji zaczęło się pojawiać coraz więcej różnorodnych treści dotyczących takich dziedzin, jak moda i uroda, gotowanie, sport, psychologia, zwierzęta. TikTok sukcesywnie zwiększa maksymalną długość filmików – na początku do 60 sekund, później do minuty, trzech, pięciu i dziesięciu minut. Na tej podstawie możemy wyciągnąć ciekawe wnioski. Mówi się, że w XXI wieku konsumujemy coraz krótsze i mniej skomplikowane treści, jednak ostatnie kilka lat na TikToku przedstawia zupełnie odwrotny trend. Okazuje się, że użytkownicy aplikacji są spragnieni dłuższego, bardziej rozbudowanego i często bardziej pogłębionego (oczywiście w miarę możliwości) contentu. TikTok naturalnie wciąż pozostaje platformą rozrywkową, dlatego z czasem zaczęto rozwijać więcej atrakcyjnych pomysłów, takich jak różnorodne trendy oraz wyzwania, zachęcające użytkowników do tworzenia filmików na podstawie popularnych hasztagów. Wprowadzono liczne narzędzia kreatywne, takie jak efekty specjalne, filtry, animacje i edycja dźwięku. Obecnie TikTok rozwija sztuczną inteligencję i eksperymentuje z wirtualną rzeczywistością.

Większa różnorodność tematyczna na TikToku – informacyjne i edukacyjne treści, pop-psychologia

TikTok – podobnie jak wcześniej Facebook, a potem także Instagram – stał się dla wielu osób ważnym źródłem informacji na temat tego, co aktualnie dzieje się na świecie. Użytkownicy udostępniają krótkie, przystępne klipy dotyczące najnowszych wydarzeń, globalnych trendów, politycznych i społecznych newsów. To umożliwia szybkie przekazywanie istotnych wiadomości i zwiększa ogólną świadomość wśród użytkowników platformy. Warto jednak zdawać sobie sprawę z zagrożeń, jaką niosą za sobą takie tendencje. Po pierwsze, każdy może dodać filmik na TikToka, trudno więc zweryfikować, którym źródłom można ufać. Po drugie, często krótkie formy video stają się przyczyną nieporozumień, służą celom propagandowym czy rozpowszechnianiu niebezpiecznych treści i fake newsów. Po trzecie, filmiki mogą być wyrwane z kontekstu i przez to wprowadzać w błąd. Na TikToku znajdziemy również mnóstwo treści, w których użytkownicy dzielą się wiedzą i umiejętnościami z różnych dziedzin, takich jak nauka, technologia, języki obce czy sztuka. Ogromną sympatię zyskały video dotyczące psychologii (a właściwie pop-psychologii, czyli tzw. „psychologii popularnej”) – część z nich w zwięzły sposób tłumaczy ludzkie zachowania, a część powiela szkodliwe mity.

TikTok – przestrzeń działania influencerów

TikTok jest platformą społecznościową, której potencjał dostrzegło już mnóstwo osób. Wielu twórcom udało się odnieść sukces właśnie dzięki tej aplikacji – spośród TOP 100 polskich TikTokerów dwa najpopularniejsze konta mają niemal 20 mln obserwujących (Twins Style i neffatibrothers). Niektórzy influencerzy przybyli na TikToka z innych portali, jednak spora część z nich zasłynęła ze swojej działalności właśnie w tej aplikacji. TikTok oferuje unikalne narzędzia i funkcje, które umożliwiają twórczą ekspresję i innowacyjne podejście do treści. To idealne środowisko dla influencerów, którzy chcą eksperymentować z różnorodnymi formatami, trendami i wyzwaniami, przyciągając uwagę i angażując swoją społeczność. Dzięki algorytmom promującym treści na podstawie zainteresowań i interakcji użytkowników, influencerzy mogą zdobyć duże zasięgi w krótkim czasie. To sprawia, że TikTok jest atrakcyjnym miejscem dla twórców, którzy chcą zbudować lub rozszerzyć swoją bazę fanów.

Systemy reklamowe i wykorzystywanie TikToka przez marki

Niemal każda firma działająca w branży e-commerce promuje swoją markę w mediach społecznościowych. Trudno sobie wyobrazić współczesny marketing internetowy bez publikowania postów, zdobywania lajków i komentarzy, interakcji z odbiorcami. Jeszcze kilka lat temu najpopularniejszym portalem wśród przedsiębiorców był Facebook, później zaczął go doganiać Instagram, a obecnie numerem 1 dla wielu osób stał się TikTok, który oferuje większe możliwości w tworzeniu kreatywnych, interesujących treści oraz innowacyjnych kampanii reklamowych. Skoro właściwie każde video ma szansę zostać viralem, dlaczego by nie spróbować? Od efektów specjalnych, poprzez animacje, aż po interaktywne elementy, platforma zachęca do eksperymentowania z rozmaitymi formami. TikTok posiada też własny system reklamowy, czyli TikTok Ads, w ramach którego firmy mają dostęp do kilku formatów, takich jak In-Feed Ads, Brand Takeover, Branded Hashtag Challenge i Branded Effects, a także do zaawansowanych narzędzi targetowania, szczegółowych analiz i statystyk.

Przyszłość TikToka – konkurencja i zmiany na rynku mediów społecznościowych

TikTok, będąc jednym z najbardziej dynamicznie rozwijających się serwisów społecznościowych, stoi przed wieloma szansami oraz wyzwaniami związanymi z przyszłością cyfrowych mediów społecznościowych. W obliczu rosnącej konkurencji i ewolucji oczekiwań użytkowników, TikTok musi adaptować się i wprowadzać innowacje, aby utrzymać swoją pozycję lidera na rynku, który jest pełen depczącej mu po piętach konkurencji. Portale-giganty, takie jak YouTube, Instagram czy Snapchat, starają się dogonić TikToka w walce o dominację w segmencie krótkich video i interaktywnych treści. Aby sprostać wymaganiom odbiorców, platforma będzie musiała kontynuować rozwój swoich funkcji i formatów treści, dostosowując się do tempa rozkwitu nowoczesnych technologii: sztucznej inteligencji (AI), augmented reality (AR) czy wirtualnej rzeczywistości (VR).

Bezpieczeństwo użytkowników na TikToku – Chiny vs. USA

TikTok już dawno stał się przedmiotem zainteresowania polityków i ekspertów ds. bezpieczeństwa z uwagi na obawy dotyczące prywatności danych, niedostatecznej ochrony użytkowników oraz politycznych wpływów. Najczęściej słyszymy o konflikcie między Chinami a USA, jednak wątpliwości dotyczące aplikacji wywołały ożywioną debatę na całym świecie. Wiele państw i instytucji zakazuje korzystania z TikToka na służbowym sprzęcie – do tej pory zrobiły to m.in. różne stany USA, Kanada, Nowa Zelandia, Wielka Brytania czy Dania, a także Komisja Europejska, Parlament Europejski i NATO. Z kolei Indie całkowicie zakazały używania platformy. Firma ByteDance podjęła kroki w celu zwiększenia transparentności swoich praktyk i zabezpieczeń, wprowadzając zmiany w zarządzaniu danymi i komunikacji z użytkownikami, TikTok jednak dalej wywołuje sporo kontrowersji. W Polsce do tej pory nie wprowadzono żadnych zakazów ani restrykcji związanych z aplikacją.

Podsumowanie – czym obecnie jest TikTok?

TikTok od swojego debiutu w 2016 roku przeszedł imponującą ewolucję, stając się jednym z najpopularniejszych i najbardziej wpływowych serwisów społecznościowych na świecie. Współczesny TikTok to platforma, która łączy w sobie różnorodność treści, pokłady kreatywności użytkowników i innowacyjne narzędzia, pozwalające budować unikalne i angażujące doświadczenia. Odpowiadając na pytanie zawarte w tytule: nie, TikTok już od jakiegoś czasu stał się czymś więcej niż tylko aplikacją do tworzenia śmiesznych filmików. Rozrasta się on w sposób, który trudno ignorować, a czasami także pojąć, jednak powinniśmy zaakceptować duże znaczenie TikToka w świecie mediów cyfrowych.